De visie
Projectleider Anne was jarenlang docent communicatie aan verschillende opleidingen geneeskunde. Toen zij moeder werd van een zoon met zeer ernstige (verstandelijke) beperkingen, waarvoor ze wekelijks verschillende zorgprofessionals sprak, kreeg ze ideeën over wat er schort aan communicatieonderwijs aan zorgprofessionals. Het belang van patiëntparticipatie en authentieke, betekenisvolle leerstituaties werd haar steeds helderder. In dit artikel deelt ze haar visie, gebaseerd op haar ervaringen als moeder van een zorgintensief kind, en die van docent communicatie.
Van eerste stapjes tot duurzame inbedding
De eerste stapjes die tot dit project hebben geleid, werden al in 2018 gezet. De opleidingsdirectie van Pedagogische Wetenschappen aan de VU durfde het toen aan om een begin te maken aan ouderbetrokkenheid in de opleiding. Lees hier een stuk over de allereerste inzet van ouders bij Pedagogische Wetenschappen, Vrije Universiteit.
Na deze eerste ervaringen bij Pedagogische Wetenschappen, kwam er ook interesse bij de opleiding Geneeskunde aan de VU. In 2021 liepen daar pilots om onderwijs met ouders (in de vorm van een 'oudergesprek'). Hier kan je een artikel lezen over de pilotfase, de opzet van het onderwijs voor coassistenten geneeskunde, Vrije Universiteit.
Het nut van het betrekken van ervaringsdelers in het onderwijs (vaak dus 'patiëntparticipatie' genoemd) is algemeen erkend, maar het blijft moeilijk voor opleidingen om structureel patiënten in te zetten. De werkgroep Patiëntparticipatie van de Nederlandse Vereniging voor Medisch Onderwijs (NVMO) schreef er een stuk met tips over. Lees het hier!
Ouderparticipatie is een vorm van patiëntparticipatie, waarbij de mantelzorger wordt betrokken en niet de patiënt zelf. Deels is dat omdat kinderen om praktische, ethische, logistieke redenen niet mee kunnen/mogen doen aan onderwijs, maar ook deels omdat de verzorgers van deze kinderen vaak ook de managers van een enorm zorgnetwerk zijn en graag als gelijke partners samenwerken met zorgprofessionals.
Senior Comenius Beurs
Dankzij de Comeniusbeurs kan ouderparticipatie zich verder ontwikkelen dan enkele losstaande initiatieven. Een Senior Comenius Fellowship (van het Nationaal Regioorgaan Onderwijsonderzoek) is toegekend aan aanvrager Anne de la Croix. Lees hier een interview met Anne na het verkrijgen van het Senior Comenius Fellowship. Hieronder vindt u een korte samenvatting van het project (looptijd van 1 mei 2022 - 30 april 2024).
Samenvatting
Geneeskundestudenten en andere toekomstige zorgprofessionals missen de patiënt als partner in hun onderwijs. Dat is jammer, want patiëntverhalen kunnen ook het inlevingsvermogen stimuleren. Bovendien nodigen patiëntverhalen uit om verder te kijken dan de wereld van de witte jas in het ziekenhuis - naar het gehele zorglandschap rondom patiënten.
Deze aanvraag behelst daarom een project waarbij ouders van zorgintensieve kinderen op een duurzame en veilige manier betrokken worden bij het zorgonderwijs. Deze ouders zijn een rijke leerbron: ze hebben een actieve zorgtaak, bezitten veel specialistische kennis en staan graag als partner naast zorgprofessionals. Eerdere ervaringen met ouderbetrokkenheid hebben geleid tot hoge tevredenheid bij studenten, ouders en docenten.
Dit project bestaat uit drie onderdelen:
1 – Now
De onderwijsinterventie ‘het oudergesprek’ wordt verder ontwikkeld en geïmplementeerd in het onderwijs voor coassistenten bij Geneeskunde VU en geneeskunde UvA.
2- Wow
- Er wordt een ‘ouderbank’ gebouwd: een database van ouders.
- Ter voorbereiding op hun onderwijsrol volgt een selectie ouders een trainingstraject
- Opleidingsdirecteuren en docenten van verschillende opleidingen worden benaderd. De aanvrager denkt met ze mee over manieren om ouders in te zetten.
3- How
Het nut en de haalbaarheid van drie innovaties met ouderparticipatie wordt geëxploreerd:
- interprofessioneel leren met ouders
- éénmalige thuisbezoeken aan gezinnen
- stages of mini-coschappen, begeleid door een ouder
Deze innovatie kenmerkt zich door samenwerking en interdisciplinariteit. Het project kan bijdragen aan inzicht in een doorgaans minder zichtbare patiëntengroep, aan begrip van de patiëntenreis, aan kennis van zorgnetwerken, aan interesse in de gehandicaptenzorg, en aan inlevingsvermogen en communicatie.